Hlutverk fjölmiðla

Mér finnst áhugavert að ræða hlutverk fjölmiðla í tilefni af danska skopmyndamálinu. Þegar jafnrétti kynjanna ber á góma við fjölmiðla hef ég oftar en einu sinni og oftar en tvisvar fengið að heyra að það sé ekki hlutverk fjölmiðla að vera í réttindabaráttu heldur að flytja fréttir. Þetta hefur oft verið sagt út af hlutfalli kynjanna í fjölmiðlum - mál sem ég kalla ekki hluta af réttindabaráttu af hálfu fjölmiðla heldur einfaldlega hluta af hversu faglegir fjölmiðlar eru. Þeirra hlutverk er að flytja fréttir af öllum, ekki bara helmingi mannskyns (hlutföll kynjanna í fjölmiðlum eru ca 75/25).

Nú bregður svo við í danska skopmyndamálinu að fjölmiðlar ákveða að fara í réttindabaráttu. Svo á að heita sem að þetta sé í nafni málfrelsis. Í mínum huga er þetta þó meira í átt við stríðsyfirlýsingu heldur en baráttu fyrir málfrelsi. Öll eigum við eitthvað sem er okkur heilagt. Það er bara mismunandi hvað það er. Mér finnst ágætt að líkja þessu við þegar Harry Bretaprins mætti í nasistabúningi á grímuball. Svoleiðis gera menn ekki á vesturlöndum. Það er eitthvað sem er okkur heilagt, enda fékk Harry prins skömm í hattinn fyrir. Miðað við viðbrögð fjölmiðla nú hefði Harry prins átt að segja að hann hefði málfrelsi og mæta síðan í nasistabúningnum reglulega - bara til að berjast fyrir málfrelsinu! Gáfulegt? Nei, svo sannarlega ekki. Það má ekki gleymast að þó hér ríki málfrelsi þá þýðir það ekki að orðin (eða aðgerðirnar) séu innantóm og án merkingar. Fólk og fjölmiðlar þurfa líka að íhuga hvað verið er að segja. Rétt eins og búningurinn hans Harrys var hluti af tjáningu þá eru viðbrögð fjölmiðla nú hluti af tjáningu. Það er ekki bara verið að segja „við höfum málfrelsi“ heldur er líka verið að segja „okkur er skítsama um þína trú og það sem er þér heilagt - við áskiljum okkur rétt til að gera grín að því og þar með að gera lítið úr þér“. Fyrirfram var vitað að slík yfirlýsing jafngilti stríðsyfirlýsingu og myndi hafa ýmis áhrif í för með sér fyrir Danmörk og danska ríkisborgara. Og þá kemur að spurningunni - hafa fjölmiðlar þennan rétt? Er það ekki stjórnvalda að ákveða hvort farið sé í stríð eða ekki? Mega fjölmiðlar fara í stríð, ekki í þágu þess að flytja fréttir, heldur í þágu einhvers málefnins sem þeir kjósa að berjast fyrir á sínum eigin forsendum óháð öllu öðru?

Annars væri gaman að gera lista yfir það sem er okkur Vesturlandabúum heilagt. Þrjú atriði sem mér detta í hug: fánar, bókabrennur og nasistabúningar. Eitthvað fleira?